Το Χριστόψωμο που έφτιαχναν στη Μάνη.

Το Χριστόψωμο ή αλλιώς το «ψωμί του Χριστού» είναι ένα παραδοσιακό ψωμάκι που έφτιαχναν οι νοικοκυρές στο σπίτι τους την παραμονή των Χριστουγέννων.Την ημέρα των Χριστουγέννων, στο καθιερωμένο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, η οικογένεια έπαιρνε το χριστόψωμο, το σταύρωνε, το έκοβε και το μοιραζόντουσαν όλοι μαζί με όσους φιλοξενούσαν στο τραπέζι ανταλλάσσοντας πολλές ευχές. Με αυτόν τον τρόπο, το Χριστόψωμο ίσως έχει και έναν ακόμα θρησκευτικό συμβολισμό, αυτή τη φορά για τη Θεία Κοινωνία. Όπως δηλαδή ο Χριστός έδωσε «τον άρτον της ζωής» σε όλη την ανθρώπινη οικογένειά του, έτσι μοιραζόμαστε και το Χριστόψωμο. Τη μορφή, το σχήμα και τον στολισμό τού ψωμιού αυτού κανονίζουν οι τοπικές συνήθειες. Το έθιμο του Χριστόψωμου αποτελεί μια συνήθεια βαθιά ριζωμένη στη χώρα μας και θεωρείται έργο θείο και έθιμο καθαρά Χριστιανικό. Κατά τόπους, το συναντάμε σε παραλλαγές μορφών ή ονομασιών όπως: «το ψωμί του Χριστού», «Σταυροί», «βλάχες» κ.ά.

Το Χριστόψωμο στη Μάνη

Κάθε οικογένεια στο φούρνο του σπιτιού «ρίχνει» τα χριστόψωμα, για να τα κόψει στο τραπέζι των Χριστουγέννων ο οικοδεσπότης σταυρώνοντάς τα, και ευχόμενος «Χρόνια πολλά και του χρόνου». Τα χριστόψωμα φτιάχνονται όπως το ψωμί, μόνο που στολίζονται με σταυρούς και ποικίλα στολίδια ανάλογα με την καλαισθησία της νοικοκυρά Στη Σπάρτη, σε κάθε σπίτι, δυο τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα, ζύμωναν πολλά καρβέλια ψωμί. Το ένα, που το έτρωγαν ανήμερα των Χριστουγέννων, ήταν το ψωμί του Χριστού και το έπλαθαν σε σχήμα σταυρού από ζύμη. Τα άλλα χριστόψωμα τα έκαναν με αμύγδαλα και καρύδια. 1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις2 ΦΑΚΕΛΑΚΙΑ ΜΑΓΙΑ Μισό κουταλάκι του γλυκού αλάτι2 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη2 κουταλιές γλυκάνισο3-4 κομματάκια μαστίχα θρυμματισμένη λίγο σουσάμι λίγο βούτυρο και αλεύρι για το ταψί Μισό κουταλάκι του γλυκού μαχλέπι σκόνη.