Το γιγάντιο άγαλμα της Ελευθερίας που δίχασε τα Χανιά κατασκευασμένο από κόκκινη μαρμαρόπετρα της Μάνης

Ένα άγαλμα της θεάς Αθηνάς - σύμβολο της ελευθερίας της Κρήτης, δίχασε τους Χανιώτες από το 1937 έως το 1970 που έστεκε στους Τάφους των Βενιζέλων. Σήμερα, ό,τι απέμεινε από την καταστροφή του, διάσπαρτο στην περιοχή, σύμβολο μιας κοινωνίας που αδιαφορεί για το παρελθόν, προσπερνά το παρόν και υπονομεύει το μέλλον της.

Το άγαλμα απεικόνιζε την θεά Αθηνά ήταν αφιερωμένο στην επέτειο 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πατρίδας μας από τον τουρκικό ζυγό και ήταν ύψους 17 μ., τοποθετημένο σε κλιμακωτό βάθρο, κατασκευασμένο από κόκκινη μαρμαρόπετρα της Μάνης.Στην κορυφή του κατέληγε σε σχήμα οβίδας που σκάζει κι η ελευθερία έβγαινε μέσα από τη φωτιά. Η θεά Αθηνά φορούσε αρχαϊκή περικεφαλαία και κρατούσε ασπίδα στο αριστερό χέρι και δόρυ στο δεξί.9 Αυγούστου 1936, φθάνει στο λιμάνι το βενζινόπλοιο "Θεόδωρος" με το οποίο μετεφέρεται από την Αθήνα το άγαλμα της Ελευθερίας. Μεταφέρθηκαν 75 κομμάτια, βάρους από 30 οκάδες μέχρι 4 τόννους το κάθε ένα. Η μεταφορά των διαφόρων κομματιών στον Προφήτη Ηλία θα άρχιζε την επόμενη μέρα και η συναρμολόγησή τους θα γινόταν προσεχώς, μόλις ερχόταν επί τούτω ο γλύπτης Θωμόπουλος Το γλυπτό ήταν έργο του Θ.Θωμόπουλου και επιβίωσε (ακόμα και βομβαρδισμών), από το 1937 μέχρι το 1970 που το άγαλμα απομακρύνθηκε. Ήταν στραμμένο προς τα δυτικά της πόλης των Χανίων και η ιδέα πίσω από το τεράστιο μέγεθός του, ήταν για να είναι ορατό από τα πλοία που προσέγγιζαν στο λιμάνι των Χανίων. Γύρω στο 1970 η παρουσία του προφανώς κάποιους ενοχλούσε και με πρόσχημα το "χτύπημα από κεραυνό" το γκρέμισαν και τα κομμάτια του υπάρχουν ακόμα στην είσοδο αριστερά του κήπου. Οι αρχιτέκτονες που ανέλαβαν στη δεκαετία του '60 την ανάπλαση και τον "εξωραϊσμό" του χώρου στο Ακρωτήρι, και για το λόγο αυτό αποφασίστηκε η απομάκρυνσή του.

Πολλοί αποδίδουν την καταστροφή του αγάλματος σε ένα κεραυνό που το χτύπησε κατά τη διάρκεια μιας δυνατής θεομηνίας που έπληξε τα Χανιά το 1968 και συγκεκριμένα σε κεραυνό που έπεσε στο κεφάλι του αγάλματος το οποίο και το απέκοψε καθώς και μέρος του δεξιού βραχίονα στο οποίο κρατούσε το δόρυ.

Η έρευνα όμως του κ. Χρήσου Μαχαιρίδη, δίνει μία άλλη εντελώς διαφορετική αιτία, αποδίδοντας την καταστροφή του σε μία απόφαση του του ΕΟΤ, που πήρε την απόφαση να το απομακρύνει, χρησιμοποιώντας την μέθοδο του "φουρνέλου":

Τα κομμάτια του είναι αφημένα στον χώρο για χρόνια από τα οποία κάποια έχουν χαθεί. Όσα έχουν απομέινει μεταξύ αυτών το κεφάλι του αγάλματος, τα πόδια, τμήματα του κορμού κ.α. μπορεί να τα δει ο επισκπέπτης κατά τη είσοδο του στον χώρο των Τάφων των Βενιζέλων.

• Εγιναν κάποια εποχή, εκτενείς έρευνες για την εξεύρεση των χαμένων τμημάτων για να μπορέσουν να το ανασυνθέσουν, αλλά απέβησαν άκαρπες.

διακοσμημένη, με ανάγλυφες παραστάσεις, βάση του ανατινάχτηκε και αυτή.

Τεμάχια της χρησιμοποιήθηκαν για τη ανέγερση οικοδομής ενώ άλλα για τη πλακόστρωση εστιατορίου.

Η τοπική κοινωνία ακόμη και μετά την πτώση του αγάλματος, παρέμεινε διχασμένη. Άλλοι ήθελαν να στηθεί το ίδιο, το 1980 το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων όμως αποφάσισε να στηθεί ένα άλλο άγαλμα στη θέση του. Μερικά χρόνια αργότερα στους τάφους των Βενιζέλων τοποθετήθηκε το άγαλμα του Καγιαλέ.